Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de kuruluşlar daha kaliteli,daha ucuz mal ve hizmet üretmek için arayışlar içindedirler. Ürün ve hizmetlerin gerçekleştirilmesi esnasında da insan ve çevre sağlığını bozmamanın yollarını aramaktadırlar. Bunun sonucu olarak bütün dünyada gelişmişlik ve kültür düzeyi farklılıklarını en aza indirerek tüm işletmelerin ortak bir paydada üretim yapabilmeleri sağlamak ve bu konuda uluslar arası denetime açık olabilmek için Yönetim Sistemlerine geçiş süreci hızlanarak sürmektedir.
Ülkemiz kuruluşları da Kalite, çevre ve İş sağlığı ve güvenliği konularına verdikleri önemi göstermek,,etkinlik ve verimliliği artırmak amacıyla Yönetim Sistemlerine geçiş için uğraş vermektedirler. Bu çerçevede özellikle 3 yönetim anlayışı öne çıkmaktadır. Bunlar;
TS EN ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemi
TS EN ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi
TS (OHSAS) 18001 İSG Yönetim Sistemi
Her üç yönetim sisteminde de esas alına 8 temel prensip şunlardır.
Müşteri-Çevre-Çalışana Odaklılık
Liderlik
Çalışanların Katılımı
Süreçlerle Yönetim
Sistem Yaklaşımı (PUKÖ Döngüsü)
Sürekli Öğrenme, Yenilikçilik ve İyileştirme
Gerçeklere Dayalı Karar Verme
Taraflarla İşbirliği
İşletmelerde karşılaşılan en önemli insan kaynakları sorunlarından biri, çalışanların emniyetli ve sağlıklı bir çalışma ortamına sahip olmamalarıdır. İşletmelerin daha iyi rekabet koşullarına ulaşabilmesi için çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda planlı ve sistemli çalışmalar yürütmeleri gerekmektedir.
ISO 9001 VE ISO 14001 gibi standartlar kalite ve çevre yönetimleri üzerine yoğunlaşmış, dolayısıyla işletmelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin sağlanması ve sürekli iyileştirilerek korunabilmesi için ayrı bir standarda gereksinim duyulmuştur. Avrupa Birliği ile entegrasyonda da en önemli konulardan olan İş Sağlığı ve Güvenliği ayrıca Çalışma Kanununda da yaklaşık olarak bu standardın bütün isteklerini içermektedir.
Kuruluşlarda karşılaşılan en önemli insan kaynakları sorunlarından biri, çalışanların emniyetli ve sağlıklı bir çalışma ortamına sahip olmamalarıdır. Kuruluşların daha iyi rekabet koşullarına ulaşabilmesi için çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda planlı ve sistemli çalışmalar yürütmeleri gerekmektedir.
OHSAS 18001, BSI (British standarts Institute) tarafından yayınlanmış olan “İş Sağlığı ve Güvenliği” standardıdır.
OHSAS 18001; ISO 9000 ve ISO 14000 gibi diğer uluslararası standartlardan farklı olarak bazı ulusal standart kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir ve bir ISO standardı değildir.
OHSAS 18001 kuruluşların ürün ve hizmetlerinin güvenliğinden çok çalışanın sağlığına ve işin güvenliğine yönelik bir standarttır.
İş Sağlığı ve Güvenliği
Bir kuruluşun gerçekleştirdiği faaliyetlerden etkilenen tüm insanların (çalışanların, geçici işçilerin, alt yüklenici çalışanlarının, ziyaretçilerin, müşterilerin ve işyerindeki herhangi bir kişinin) sağlığına ve güvenliğine etki eden faktörler ve koşulların bütünüdür.
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yönetim Sistemi; İş Sağlığı ve Güvenliği faaliyetlerinin kuruluşların genel stratejileri ile uyumlu olarak sistematik bir şekilde ele alınıp sürekli iyileştirme yaklaşımı çerçevesinde çözümlenmesi için bir araçtır.
Ülkemizde İSG faaliyetleri kişisel koruyucuların kullanımını çağrıştırmakta ve geleneksel olarak ayrıca yapılması gereken iş olarak algılanmaktadır. İSG Yönetim Sistemiyle, çalışanlar, yönetenler ve denetleyenlerin rol ve sorumlulukları açık hale getirilerek çalışanların katılımını sağlayacaktır.
Bu sistemle, çalışanlar, İSG risklerinin belirlendiği ve önlemlerle asgari seviyeye indirildiği, yasalara uyan, hedeflerin yönetim programları ile hayata geçirildiği, uygun İSG eğitimlerinin uygun kişilere verildiği, acil durumlara hazır, performansını izleyen,izleme sonuçlarını iyileştirme faaliyetlerini başlatmak için kullanan, faaliyetlerini denetleyen, yaptıklarını gözden geçiren ve dokümante eden bir kuruluşta İSG faaliyetlerine gereken önemi veren bir sistemin parçası olacaklardır.
İşyerlerinde işlerin gerçekleştirilmesi sırasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek kaza ve diğer etkilerden korunmak ve daha iyi çalışma ortamı sağlamak amacıyla sistemli ve bilimsel bir şekilde tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi ve bu tehlikelere ve risklere yönelik önlemlerin alınması çalışmalarının gerçekleştirildiği yaklaşıma İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi denir.
OHSAS 18001: 1999 un Yapısı
1. Kapsam
2. Referans Yayınlar
3. Terimler ve Tanımlamalar.
4. OHSAS Yönetim sistemi elemanları.
· Genel şartlar.
· OHSAS Politikası.
· Planlama.
· Uygulama ve İşletme
· Kontrol ve Düzeltici Faaliyet
· Yönetim Gözden Geçirme
KALİTER ; OHSAS DANIŞMANLIK AŞAMALARI
· Mevcut Durum Analizinin Yapılması
· Firma İle İlgili Yasal Şartların Belirlenmesi
· Gerekli Eğitimlerin Verilmesi
· Sistem Dokümantasyonunun Oluşturulması
· Sistemin Uygulanması
· Belgelendirme Başvurusunun Yapılması
· İş Sağlığı ve Güvenliği risklerini belirlemiş ve bu riskleri gerekli önlemlerle asgari seviyeye indirmiş,
· İlgili mevzuat, yasa ve kanunların gerekliliklerini yerine getirmiş,
· İş Sağlığı ve Güvenliği’ne yönelik hedefler belirlemiş ve bu hedeflere ulaşmak için yönetim programları geliştirmiş,
· Gerekli eğitimleri uygun kişilere sağlamış,
· Acil durumlara (kazalar, vb) yönelik gerekli hazırlıkları yapmış,
· İş Sağlığı ve Güvenliği sisteminin performansını denetimlerle izleyen,
· İzleme sonuçlarına bağlı olarak gerektiğinde iyileştirme faaliyetlerini başlatan,
· İş Sağlığı ve Güvenliği’ne yönelik çalışmalarını dokümante eden ve sonuçlarını kayıt altına alan kurumlardır.
OHSAS 18000’in Yararları
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi’nin sağladığı yararlar şunlardır:
· Çalışanları işyerinin olumsuz etkilerinden ve kazalardan koruyarak, rahat ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak.
· Çalışan motivasyonu ve çalışan katılımını artırmak.
· İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş ve iş gücü kayıplarını en aza indirgeyerek, iş veriminde artışın sağlanması ve maliyetlerin düşürülmesini sağlamak.
· Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları vb. durumların ortadan kaldırılması neticesinde işletme güvenliğinin sağlanmak.
· Ulusal ve uluslararası yasa ve standartlara uyum sağlamak.
· iş performansını arttırmak,
· Diğer işletmeler ya da müşterilere karşı duyarlı, sorumlu bir imaj yaratmak.
· Rakiplere karşı üstünlük sağlamak.
· Resmi makamlar önünde, kuruluşun iş güvenliğine olan duyarlılığının kanıtlanabilmesini sağlamak
TANIMLAR
KAZA: Ölüme, hastalığa, yaralanmaya, hasara veya diğer kayıplara sebebiyet veren istenmeyen olay.
ZARAR: İnsanların yaralanması, hastalanması, malın, çalışılan yerin zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine neden olabilecek potansiyel kaynak ve durum.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ: Çalışanların, geçici işçilerin, müteahhit personelin, ziyaretçilerin ve çalışma alanındaki diğer insanların refahını etkileyen faktörler ve şartlar.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ: Kuruluşun faaliyetleri ile ilgili ISG riskleri yönetimin kolaylaştıran, tüm yönetim sisteminin bir parçasıdır. Bu kuruluş yapısını, faaliyet planlarını, sorumlulukları, deneyimleri, prosesleri, prosedürleri ve kuruluşun İSG politikasının geliştirilmesi, uygulanması, iyileştirilmesi, başarılması, gözden geçirilmesi ve sürdürülmesi için kaynakları kapsar.
RİSK DEGERLENDİRMESİ: Tüm proseslerde, riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve riske tahammül edilip edilemeyeceğine karar vermek.
Performans: Kuruluşun ISG politika ve hedefleri temel alınarak, sağlık ve güvenlik risklerinin kontrolü ile ilişkili ISG yönetim sisteminin ölçülebilir sonuçları.
Güvenlik: Kabul edilemez zarar riski altında olmama durumu
Katlanılabilir Risk: Kuruluşun, yasal zorunluluklara ve kendi ISG politikasına göre, tahammül edebileceği düzeye indirilmiş risk.
18001 (OHSAS) standardı
OHSAS 18001: İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Serisi ? İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Spesifikasyonu
OHSAS 18002: İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ? OHSAS 18001 Uygulama Rehberi
OHSAS 18001 standardı şu bölümlerden oluşmaktadır:
1. KAPSAM
2.ATIF YAPILAN STANDARTLAR
3.TERİMLER VE TARİFLER
4.ISG YÖNETİM SİSTEMİ UNSURLARI
4.1 GENEL ŞARTLAR
4.2 ISG POLİTİKASI
4.3 PLANLAMA
4.4.UYGULAMA VE ÇALIŞTIRMA
4.5. KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET
4.6.YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
Kuruluşun üst yönetim tarafından onaylanmış, tüm sağlık ve güvenlik hedeflerini sağlık ve güvenlik performansını geliştirme taahhüdünü açıkça ortaya koyan bir iş sağlığı ve güvenliği politikası olmalıdır.
Politika;
a) Kuruluşun İSG risklerinin büyüklüğüne ve yapısına uygun olmalı,
b) Sürekli iyileştirme için taahhüt içermeli,
c) Yürürlükteki İSG mevzuatı şartlarına uyulacağı taahhüdünü içermeli,
d) Dokümante edilmeli, uygulanmalı ve sürdürülmeli,
e) Tüm personelin çalışma alanına ulaştırılmış ve duyurulmuş olmalı,
f) İlgili taraflar için ulaşılabilir olmalı
g) Sürekli olarak uygunluğun sağlanması için gözden geçirilmelidir.
PLANLAMA
Tehlike Tanımlama, Risk Değerlendirmesi Ve Risklerin Kontrolü
Kuruluş, tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi ve gerekli kontrol tedbirlerin uygulanması için prosedürler hazırlamalı ve sürdürmelidir. Bu Prosedürler;
Rutin veya rutin olmayan faaliyetler,
İşyerine erişebilme imkanına sahip personelin faaliyetleri,
Risklerin sınıflandırılmasını ve tanımlanmasını sağlamalı,
Uygulanacak risk kontrol önlemlerinin yeterli olmasını,
Tesis ihtiyaçlarını belirlemek, ihtiyaç duyulan eğitimleri planlamak ve gerekli çalışmaların etkin ve zamanında uygulanmasını izlemeyi sağlamalıdır.
a-Avrupa Birliğinin 2002 – 2006 Stratejisi
İşyerlerinde risk algılama ve önleme kültürünü oluşturmak ve geliştirmek,
İş sağlığı ve güvenliği anlayışına global bir yaklaşım getirmek,
İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında yaygınlık, birlik ve beraberlik oluşturarak,
Serbest piyasa şartlarında rekabet eşitliği sağlamak
b-İşletme Faaliyetlerinin Sınıflandırılması
Sürekli yapılan işler.(üretim,boyama vs.)
Seyrek yapılanlar.(bakım, temizlik)
Ağır ve tehlikeli işler kapsamına girenler.
Firma sahası içinde yapılanlar, dışında yapılanlar.
Kimyasal ,mekanik, biyolojik, elektriksel faaliyetler.
c-Tehlike Belirleme
Tehlike Sınıfları.
A) Mekanik
B) Elektrik
C) Radyasyon
D) Kimyasal yada biyolojik maddeler.
E) Yangın ve Patlama
F) Ergonomik (Hareket, pozisyon, eğilme, ışık v.b)
d-Bazı Tehlikeler;
Kayma ve Düşmeler.
Zehirli madde kullanımı.
Alet, Malzeme Düşmesi.
Çalışanların saldırısı,
Yangın, Patlama.
Mesleki Hastalıklar.
Sıcak Soğuk Dengesizlikleri
Elektrik Çarpması.
e-Tehlikeler Nasıl Belirlenir?
Yasal Şartların incelenmesi.
Kaza Raporlarının, envanterlerinin, kitaplarının sektörel istatistiklerin incelenmesi ile.
Tesis yapısı,yerleşimi incelenerek.
Faaliyetlerin yapılış şekli,iş akış şemaları.
Standartlar incelenerek.
Daha önce alınmış tedbirler,alına bilecek tedbirler incelenerek.
Kullanılan malzemeler.
Politika,Tetkik Sonuçları vs.
Yasal Ve Diğer Şartlar
Kuruluş, uymak zorunda olduğu yasal ve diğer İSG şartlarını tamamlamak ve bunlara ulaşılabilirliği sağlamak için bir prosedür oluşturmalıdır.
Hedefler
Kuruluş, ilgili fonksiyon ve seviyelerde dokümante edilmiş bir iş sağlığı ve güvenliği hedeflerini oluşturmalı ve sürdürmelidir.
Kuruluş hedeflerini oluştururken ve gözden geçirirken yasal ve diğer şartları İSG zararlarını, risklerini, teknolojik seçeneklerini, finansal şartlarını ve ilgili tarafların görüşlerini dikkate almalıdır.
Hedef Belirleme;
– Bir bütün olarak kuruluşun işiyle ilgili politika ve hedefler,
– Sürekli iyileştirme dahil olmak üzere İSG politikası,
– Tehlike tanımlama,risk değerlendirme ve risk kontrol sonuçları,
– Yasal ve diğer şartlar,
– Teknolojik seçenekler,
– Mali,işletme ve iş şartları,
– Çalışanların ve ilgili tarafların görüşleri,
– Çalışanlarla yapılan İSG toplantıları,gözden geçirmeler ve iyileştirme faaliyetlerinden gelen bilgiler,
– Önceden belirlenmiş İSG hedeflerine karşı performansın analizi,
– İSG uyumsuzluklarının,kazaların,olayların ve hasarların bilgileri,
– YGG sonuçları
İsg Yönetim Programı
Kuruluş İSG hedeflerine ulaşmak için programları hazırlamalı ve sürdürmelidir.
Programlar;
a) İlgili fonksiyon ve yönetim seviyelerinde İSG amaçlarının elde edilmesi için sorumluluk ve yetkileri ,
b) Hedeflere ulaşmak için kullanılacak araç ve zaman çizelgesini içermelidir.
Yapı Ve Sorumluluklar
İşveren çalışanların sağlık ve güvenliklerinin korunması için bütün sorumluluğu almalı ve kuruluşta İSG faaliyetleri için bir başkan belirlemelidir.
İşverenler İSG yönetim sisteminin geliştirilmesi ve yürütümü, performansı ve hedeflerinin başarılması için yetki ve sorumlulukları belirlemelidir.
Yapılanma aşağıda belirtilen hususları sağlayacak şekilde oluşturulmalıdır.
Kuruluşun tüm seviyelerinde bilinen ve kabul edilen İSG yönetimini sağlamak,
İSG tehlikelerinin ve risklerinin tanımlanmasını, kontrolünü veya değerlendirmesini yapacak kişilerin yetki, sorumluluk ve mesuliyetlerini belirlemek,
İSG tehlikelerinin ve risklerinin tanımlanmasını, kontrolünü veya değerlendirmesini yapacak kişilerin yetki, sorumluluk ve mesuliyetlerini belirlemek,
Çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak için gerektiğinde etkin denetim sağlamak,
Yasal mevzuat şartlarını yerine getirmek,
Önleme ve sağlık geliştirme programları oluşturmak,
Çalışanlar ve tarafların sisteme katılımı için etkin düzenlemeler sağlamak,
Gerekli olan kaynakları sağlamak.
Eğitim,Bilinç Ve Yeterlilik
İşyerinde personel İSG’ni etkileyebilecek konularda yeterli olmalıdır. Yeterlilik, uygun eğitim, öğretim ve/veya deneyim terimleri ile tanımlanmalıdır.
Kuruluş, ihtiyaç duyulan konularda eğitim programları hazırlamalı ve uygulamalıdır.
-İstişare Ve İletişim
Kuruluş, İSG bilgilerinin çalışanlara ve ilgili diğer taraflara iletildiğinden ve onlardan bilgi alındığından emin olmasını sağlayan prosedürler hazırlamalıdır.
Dokümantasyon
Kuruluş, faaliyetlerinin niteliğine ve ölçeğine uygun İSG yönetim sisteminin dokümantasyonunu sağlamalı ve muhafaza etmelidir.
Doküman Ve Veri Kontrolü
Kuruluş, İSG için gerekli belge ve bilgi dokümantasyonun kontrolünü sağlamak için bir prosedür hazırlamalıdır.
İSG Yönetim sistemi dokümantasyonunda ;
Belgeler anlaşılabilir olmalı,
Periyodik olarak gözden geçirilmeli,güncelleştirilmeli, ve organizasyondaki ilgili kişiler tarafından kolayca elde edilmesi sağlanmalı,
Tanımlanabilir ve izlenebilir olmalı ve yasalara uygun muhafaza zamanları belirlenmelidir.
İSG için gerekli tüm kayıtları(Sistemle ilgili kayıtlar,vaka.kaza,hastalık kayıtları,Yasal kayıtlar,ortam ve çalışanlara ilişkin kayıtlar ile aktif ve reaktif izleme sonuçları) içermelidir.
İşletme Kontrolü
Kuruluş, tanımlanmış riskleri ve bunlarla ilgili alınacak tedbirleri uygulayacak işletme faaliyetlerini tanımlamalıdır.
İSG risklerini kaynaklarında ortadan kaldırmak veya azaltmak için işyerinin tasarım,proses,tesis,makine aksamı,çalıştırma prosedürleri planlı bakım faaliyetleri ve iş organizasyonu ile çalışma usullerini de içerecek prosedürler oluşturulmalı ve sürdürülmelidir.
Acil Durum Planı
Kuruluş, olabilecek kaza ve acil durumlar için plan ve prosedür hazırlamalıdır. Bu planlar, potansiyel riskleri tanımlamalı ve kaza durumunda acil olarak yapılacak faaliyetleri içermelidir.
Bu amaçla;
Acil durum veya ani tehlikeler karşısında tüm çalışanların korunması için gerekli bilgi, dahili haberleşme ve koordinasyon sağlanmalı,
İlgili ve yetkili otoriterlerle diğer acil durumla ilgili servislere bilgi verilmesi ve haberleşme imkanları sağlanmalı,
İlk yardım, tıbbi yardım, yangınla mücadele ve tahliyenin nasıl yapılacağı belirlenmeli,
Tüm çalışanlar ile ilgili ve yetkili seviyelerdeki kişilerin eğitimi sağlanmalı,
Diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği oluşturulmalıdır.
Kuruluş acil durumla ilgili hazırlanan prosedürde belirtilen hususları belirli aralıklarla test etmeli ve eğitim maksadıyla tatbikatlar yapılmalıdır.
KONTROL V DÜZLTİCİ FAALİYETLER:
Performans Ölçümü ve İzleme.
Kuruluş, İSG performans değerlerini belirli periyotlarla izlemek ve ölçmek için prosedürler hazırlamalıdır. Prosedürler;
Ölçümlemeler hem nitel hem nicel olmalı,
İSG hedeflerinin karşılanma derecesi izlenebilmeli,
İSG yönetim programları, işletme kriterleri ve yasal mevzuat şartlarına uygunluğunu izleyen proaktif ölçümleri,
Reaktif tedbirlerin iş kazası, meslek hastalığı ve maddi hasarlar konusunda nasıl etki yaptıkları,
Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin analizlerini kolaylaştırmak için gerekli izleme ve ölçme kriterlerini içermelidir.
a-Performans ölçüm yöntemleri:
v Tehlike tanımlama,risk değerlendirme ve risk kontrol süreçlerinin sonuçları,
v Çek-list kullanılarak periyodik saha denetimleri,
v İş Güvenliği turları,
v Makine ve teçhizatın emniyet tertibatlarının tetkiki ve durumlarının tespiti,
v Çalışma ortamlarının yasal mevzuatlara göre uygunluk testleri,
v Çalışanların hareket biçim – tarzları,
v Çevre örneklemesi;Gürültü,kimyasallara maruz kalma süreleri ve yasal mevzuat.
v Benzer kuruluşlarla mukayese yapılması,
Periyodik muayeneler. Risklerin değerlendirilmesinde ve kontrolünde 2 tür izleme şekli bulunmaktadır.
1.si Proaktif yani önleyici,
2.si reaktif yani tepkisel-Düzeltici izleme faaliyetleridir.
ROAKTİF-ÖNLEYİCİ İZLEME VERİLERİ ÖRNEKLERİ:
Plan ve hedeflerin ne ölçüde gerçekleştirildiği,
İSG için bir temsilci atanıp,atanmadığı,
İş sağlığı ve İş Güvenliği Kurulunun etkinliği ve faaliyetleri,
İSG Uzmanının olup olmadığı,bir birimin ouşturulup oluşturulmadığı,
Risk kontrollerine ne ölçüde uyulduğu,risklere ve kontrol tedbirlerine karşı çalışanların tutumu,
İSG eğitimi alanların sayıları,eğitimin etkinliği,
Kanuni şartlara ne ölçüde uyulduğu,
Sistematik denetimler,(İç-dış tetkik,Çal. Bak. denetimleri),
Denetim sonucu yapılan çalışmaların zamanlaması,
İSG uzman raporları,
Sağlık gözetimi ve denetimi,
Kişisel maruziyet raporları,
Doğrudan davranış örnekleri-kişisel koruyucuların kullanılması.
Şikayet ve tavsiyeler.
REAKTİF-DÜZELTİCİ-TEPKİSEL İZLEME VERİLERİ ÖRNEKLERİ
Olay-vaka raporları,
Yaralanma,hastalık raporları,
İş kazası,Meslek hastalığı raporları,
Tesis veya varlıkların zarar görmesi,
Tehlikeli olay raporları, son anda önlenen kaza durumları,
Hastalığa bağlı iş günü kaybı,(Meslek hastalığı olmayan)
Yapılan şikayetler
v
Kazalar, olaylar, uygunsuzluklar ve düzeltici ve önleyici faaliyetler
Kuruluşlar,kazalar,olaylar ve uyumsuzluklarla ilgili prosedür hazırlamalıdır. Bu prosedür;
Düzeltici faaliyetleri uygulama,bildirme,araştırma, takip ve izleme işlerinden sorumlu olan personelin sorumluluklarını ve yetkilerini tanımlamalıdır,
Tehlike tanımlama ve risk değerlendirme sonuçları üzerindeki etkilerini değerlendirmelidir,
Bütün uyumsuzlukların, kazaların, olayların ve tehlikelerin bildirilmesini gerektirmelidir. Çalışanlar bu nedenle zorlukla karşılaşmamalıdır.
Bütün personel için geçerli olmalıdır.
Maddi zararları dikkate almalıdır.
Uygunsuzluk,kaza ve Olay Analizi
Kaza/hastalık sıklık ve şiddet seviyeleri
Yer, yaralanma tipi, vücut bölgesi, faaliyet, gün, saat,
Mal kaybının miktarı ve tipi
Direk veya kök sebep
Maruz kalanlar
Kaza sonrası yapılanlar(tamir,tedavi v.b)
Kaza/hastalık analizi
Ağır İş yükü
Bozuk Moral
Monotonluk
Zayıf yönetim çalışan ilişkisinin kazaların sebebi olabileceği unutulmamalı.
Düzeltici faaliyet
Düzeltici faaliyetler,belirlenen uyumsuzlukların, kazaların ve olayların esas sebeplerini ortadan kaldırmayı hedef alan faaliyettir.
Tekrar meydana gelmeyi önlemek için yapılır.
Prosedür hazırlanırken dikkat edilecek hususlar:
– Hem kısa hem de uzun vadede düzeltici tedbirlerin belirlenmesi ve uygulanması,
– Tehlike tanımlama ve risk değerlendirme sonuçları üzerindeki etkilerin değerlendirilmesi,
– Prosedürlerde düzeltici faaliyet ile Tehlike tanımlama ve risk değerlendirme ve risk kontrolden kaynaklanan değişikliklerin kaydedilmesi,
– Düzeltici faaliyetlerin yapılması ve etkili olmasını sağlamak için risk kontrollerinin uygulanması ve mevcutlarda değişiklik yapılması,
Önleyici faaliyet
Potansiyel bir uygunsuzluğun,kazaların,ve olayların sebebini ortadan kaldırmayı hedefleyen faaliyettir.
Önleyici faaliyet meydana gelmeyi önlemek için yapılır.
Prosedür hazırlanırken dikkat edilecek hususlar:
Uygun bilgi kaynaklarının kullanılması, (olaylar,teftiş ve tetkik raporları,risk analizlerinin yenilenmesi,tehlikeli maddeler hakkında yeni bilgiler,Uzman personel tavsiyeleri)
Önleyici faaliyet gerektiren problemlerin belirlenmesi,
Önleyici faaliyetlerin başlatılması,uygulanması ve etkinliklerinin sağlanması için kontrollerin yapılması,
Prosedürlerde önleyici işlemlerden kaynaklanan değişikliklerin kaydedilmesi ve onaya sunulması.
Kayıtlar ve Kayıt Yönetimi:
Kuruluş, gözden geçirilme ve denetim sonuçları ile İSİG kayıtlarının tanımı, saklanması ve dağıtımı için prosedür hazırlamalıdır.
İSİG kayıtları yasal,okunabilir, tanınabilir ve izlenebilir olmalıdır.Hasara,tahribata veya kaybolmaya karşı korunacak şekilde muhafaza edilmelidir.
Elektronik kayıtların kullanılabilmesi ile ilgili hususlar açıklanmalıdır.
Kayıtların saklama süreleri belirlenmeli ve kayıt edilmelidir.
KAYITLAR
Milli mevzuatta belirtilen tüm kayıtlar tutulmalıdır. Özellikle;
Teftiş raporları,
Eğitim kayıtları,
İSG muayene raporları,
İSGYS tetkik raporları,
Danışma raporları,
Kaza/olay raporları-takip raporları,
İSG toplantı tutanakları,
Tıbbi muayeneler ve sağlık gözetimi raporları,
KKD kayıtları,
Acil durum müdahale tatbikatları,
Yönetimin gözden geçirmeleri,
Tehlike tanımlama,risk değerlendirme ve risk kontrol kayıtları.
Tetkik
Kuruluş, tetkik programını hazırlamalı ve İSG yönetim sistemini denetimi için prosedür hazırlamalıdır.
Bu prosedür:
a) İSİG yönetim sistemin:
İSİG yönetimi için planlanmış düzenlemelerin yeterliliğini,
Uygulamaların doğru yapıldığını,
Organizasyon politika ve amaçlarının karşılanıp karşılanmadığını,
b) Bir önceki tetkik sonuçlarının gözden geçirilmesini,
c) Tetkik sonuçlarının yönetime bildirilmesi faaliyetlerini kapsamalıdır.
Tetkik-denetim;
Yeterlik,
Uygunluk,
Etkinlik yönünden yapılır.
İki tür tetkik yapılır.
1- İç Tetkik
2- Dış Tetkik
Yönetimin Gözden Geçirmesi
Kuruluş üst yönetimi belirli aralıklarla;
İSİG yönetim sistemini gözden geçirmeli ve devamının uygunluğunu, yeterliliğini ve verimliliği konularında kararlar almalıdır. Yönetimin gözden geçirilmesi prosesi için gerekli bilgilerin toplandığından ve yönetime ulaşıldığından emin olunmalıdır. Yönetimin gözden geçirilmesi ayrıca belgelenmelidir.
Yönetimin gözden geçirilmesi genel anlamı ile politikanın, amaçlarının ve İSİG ile ilgili elementlerindeki değişiklikleri; denetim sonuçları, değişen ortam şartları ve yönetim taahhütleri doğrultusunda devamlı bir gelişme süreci içine alınmalıdır.
Girdiler:
Kaza İstatistikleri,
İç ve Dış tetkik sonuçları
Önceki gözden geçirmeden sonra yapılan düzeltici faaliyetler,
Acil durum raporları,(gerçek ve tatbikat.)
Genel performans raporu,
Süreç sahiplerinin raporları,
Tehlike tanımlama,risk değerlendirme ve risk kontrol süreç raporları.
YGG-SONUÇLARI
Gözden geçirme tutanakları,
Politika ve hedef revizyonları,
Düzeltici faaliyetler ve hedeflenen tamamlanma süreleri,
İyileştirme faaliyetleri için sağlanan kaynaklar sorumluluklar,
Düzeltici faaliyetler için gözden geçirme tarihi.