Bir grup insan,işletmeler,hükümetler yada siyasi partiler tarafından özel durumlarda yapılması gerekenlere dair üzerinde resmi anlaşmaya varılmış fikirler veya planlar bütünüdür.
Önleme: Mesleki riskleri önlemek veya azaltmak için işyerinde yapılan işlerin bütün aşamalarında planlanmış veya alınmış önlemlerin tümünü,
Önleme politikası kavramı:Tanımlanmış amaçlara ulaşmak için öngörmeyi, uygun süreçler ve araçlar oluşturmayı, ilgili kişileri ve grupları harekete geçirmeyi gerektirir.
İş Sağlığı ve güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 Sayılı İLO Sözleşmesi
ULUSAL POLİTİKA İLKELERİ
Madde 4
1. Her üye, ulusal koşullar ve uygulamaya göre ve en fazla temsil kabiliyetine sahip işçi ve işveren kuruluşlarına danışarak iş güvenliği, iş sağlığı ve çalışma ortamına ilişkin tutarlı bir ulusal politika geliştirecek, uygulayacak ve periyodik olarak gözden geçirecektir.
2. Bu politikanın amacı,
işle bağlantılı olan veya işin yürütümü sırasında ortaya çıkan kaza ve yaralanmaları,
çalışma ortamında bulunan tehlike nedenlerini
mümkün olduğu ölçüde asgariye indirerek önlemek olacaktır.
Madde 5
Sözleşmenin 4 üncü maddesinde atıfta bulunulan politika, iş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamını etkiledikleri ölçüde, aşağıdaki esas eylem alanlarını dikkate alacaktır :
a. İşin maddi unsurlarının ( işyerleri, çalışma ortamı, araçlar, makine ve teçhizat, kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddeler ve etkenler, çalışma yöntemlerinin)
tasarımı, test edilmesi, seçimi, ikamesi, montajı, düzenlenmesi, kullanımı ve bakımı;
b. İşin maddi unsurları ile işi yapan veya nezaret eden kişiler arasındaki ilişkiler ve makine teçhizat, çalışma süresi, işin düzenlenmesi ve iş usullerinin işçilerin fiziksel ve zihinsel kapasitelerine uyarlanması;
c. Yeterli sağlık ve güvenlik düzeyine ulaşılması amacıyla bütün çalışanların ileri düzeyde eğitimini, kalifiyesini ve motivasyonunu kapsayan eğitimi;
d. Çalışma grubu ve işletme düzeylerinde ve ulusal düzeyi de kapsayan uygun diğer bütün düzeylerde haberleşme ve işbirliği;
e. Sözleşmenin 4 üncü maddesinde atıfta bulunulan politikaya uygun olan eylemlerinde, işçilerin ve temsilcilerinin disiplin cezalarına karşı korunması;
Madde 6
Sözleşmenin 4 üncü maddesinde atıfta bulunulan politikanın geliştirilmesi, kamu makamlarının, işverenlerin, işçilerin ve diğer kuruluşların iş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamına ilişkin görev ve sorumlulukları, ulusal şartları ve uygulamaların tamamlayıcı karakterleri göz önüne alınarak belirtilecektir.
Madde 7
İş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamı ile ilgili durum; sorunların tespiti, bunların çözümü için etkin metotların geliştirilmesi, öncelikler ve sonuçların değerlendirilmesi amacıyla, ya top yekun, ya da belirli alanlar itibariyle belirli aralıklarla gözden geçirilecektir.
Madde 8
Her üye, yasa veya yönetmelik çıkarmak suretiyle veya ulusal şartlarına ve uygulamasına uygun diğer bir yöntemle, ilgili işçi ve işverenlerin temsilcisi olan kuruluşlara danışarak, Sözleşmenin 4 üncü maddesine etkinlik kazandırmak için gerekli önlemleri alacaktır.
Madde 9
1. İş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamına ilişkin ilgili mevzuatın uygulanması uygun ve yeterli bir denetim sistemi ile güvence altına alınacaktır.
2. Yürütme sistemi, mevzuat ihlallerine karşı yeterli cezalar öngörecektir.
Madde 10
Yasal yükümlülüklere uymalarına yardım amacıyla, işverenler ve işçiler için yol gösterici tedbirler alınacaktır.
Madde 11
Sözleşmenin 4 üncü maddesinde atıfta bulunulan politikaya etkinlik kazandırmak amacıyla, yetkili makam veya makamlar aşağıdaki işlevlerin aşamalı bir şekilde yerine getirilmesini sağlayacaklardır:
a)Yetkili makamlar tarafından tayin edilen usullerinin uygulanmasının belirlenmesinde olduğu gibi, tehlikelerin niteliği ve derecesinin gerektirdiği yerlerde işyerlerinin tasarımı, inşası ve düzenlenmesi ve bunların faaliyetlerinin başlaması, onları etkileyen önemli değişiklikler ve amaçları doğrultusunda değişimler, işte kullanılan teknik donanımın güvenliği konularının belirlenmesi;
b. Maruz kalınması yetkili makam veya makamların kontrolü veya iznine bağlanacak veya yasaklanacak, sınırlandırılacak maddelerin, etkenlerin ve çalışma usullerinin belirlenmesi; birden fazla madde veya etkenlere aynı anda maruz kalınmasından ortaya çıkan sağlık tehlikelerinin göz önüne alınması;
c. İş kazaları ve meslek hastalıklarının, işverenlerce,uygun olduğu durumlarda, sigorta şirketlerince veya doğrudan ilgili diğer kişilerce bildirilmesi usullerinin oluşturulması ve uygulanması, iş kazaları ve meslek hastalıkları istatistiklerinin yıllık olarak hazırlanması;
d. İş kazaları ile meslek hastalıkları ve diğer sağlığa aykırı durumların iş sırasında veya işle ilgili olarak ortaya çıktığı ve ciddiyet arz ettiği hallerde soruşturma yapılması
e. Sözleşmenin 4. Maddesinde atıfta bulunulan politika uyarınca alınılan önlemler ve işin icrası sırasında veya işle ilgili olarak ortaya çıkan diğer sağlığa aykırı durumlar dahil, iş kazaları, meslek hastalıkları veya diğer sağlık sorunları ile ilgili bilgilerin yıllık yayımı;
f.Ulusal şartlar ve imkanlar göz önüne alınarak, işçilerin sağlığına verdikleri risklerle ilgili olarak, kimyasal, fiziksel ve biyolojik etkenlerin incelenmesi sisteminin oluşturulması veya genişletilmesi;
Madde 12
İşte kullanılacak makine, teçhizat ve maddeleri tasarlayan, üreten, ithal eden sağlayan veya transfer edenlerin aşağıdaki hususları sağlamaları konusunda, ulusal hukuk ve uygulamaya uygun olarak önlemler alınacaktır.
a. Makine, teçhizat ve maddelerin, doğru bir şekilde kullanıldığında, kullananların sağlığı ve güvenliği için tehlike içermediğine kanaat getirmeleri;
b. Makine ve teçhizatın doğru bir şekilde montajı ve kullanımı,maddelerin doğru kullanımı, makine ve teçhizatın arz ettiği tehlikeler ve kimyasal maddeler ve fiziksel ve biyolojik etkenler ve ürünlerin tehlikeli özellikleri ile bu tehlikelerin nasıl bertaraf edileceğine dair bilgileri içeren talimatları hazırlamaları;
c. Bu Maddenin (a) ve (b) paragraflarına uygun gerekli teknik ve bilimsel bilginin izlenmesi yada çalışma ve araştırmaların üstlenilmesi;
Madde 13
Sağlığı ve hayatı için ciddi ve yakında vaki olmasından korktuğu tehlike nedeniyle, haklı bir gerekçeyle, işinden uzaklaşan bir işçi, işinden uzaklaşması nedeniyle olabilecek uygunsuz sonuçlara karşı ulusal koşullar ve uygulama uygun bir şekilde korunacaktır.
Madde 14
Ulusal koşullar ve uygulamaya uygun bir şekilde, iş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamına ilişkin sorunlara yönelik yüksek teknik, tıbbi ve mesleki eğitimini de kapsayan, tüm çalışanların eğitim ihtiyacını karşılayacak şekilde tüm seviyelerde eğitim ve öğretimin geliştirilmesi için önlemler alınacaktır.
Madde 15
1.Sözleşmenin 4 üncü maddesinde atıfta bulunulan politika ve uygulama önlemlerinin tutarlılığını sağlamak amacıyla, her Üye, mümkün olan en erken safhada, en fazla temsil yeteneğine haiz işçi ve işveren kuruluşları veya uygun diğer kurumlara danıştıktan sonra, bu Sözleşmenin II. veya III. Bölümlerini uygulamakla görevli çeşitli makamlar ve kurumlar arasında gerekli koordinasyonun sağlanması için ulusal şart ve uygulamaya uygun düzenlemeleri yapacaktır.
2. Şartların gerektirdiği ve ulusal koşullar ve uygulamanın izin verdiği hallerde bu düzenlemeler merkezi bir kurumun kurulmasını da içerecektir.
İŞLETME DÜZEYİNDE EYLEM
Madde 16
1. Makul olduğu ölçüde, işverenlerden, kontrolleri altındaki işyerleri, makine, teçhizat ve usullerin güvenlik ve sağlık bakımından riskli olmamasını sağlamaları istenecektir.
2. Makul olduğu ölçüde, işverenlerden, kontrolleri altındaki kimyasal, fiziksel ve biyolojik madde ve etkenlerin, gerekli uygun önlemler alındığında, sağlık için risk oluşturmamasını sağlamaları istenecektir.
3. İşverenlerden, gerektiğinde, kaza riskinin veya sağlık üzerindeki ters etkilerin imkanlar ölçüsünde önlenmesi için, uygun koruyucu elbise ve donanımı sağlamaları istenecektir.
Madde 17
İki veya daha fazla işletmenin aynı işyerinde aynı anda faaliyette bulunduğu hallerde, söz konusu işletmeler, bu Sözleşmenin gereklerini yerine getirmek için işbirliği yapacaklardır.
Madde 18
İşverenlerden, gerektiğinde, yeterli ilk yardım düzenlemelerine de kapsayan kazalar ve olağanüstü durumlarla ilgili önlemleri sağlamaları istenecektir.
Madde 19
Aşağıda belirtilen hususların sağlanması için işletme düzeyinde düzenlemeler olacaktır.
a) İşverenlerin üstlendikleri yükümlülüklerini yerine getirmeleri için, işçilerin, işlerini yaparken, işverenle işbirliği yapmaları;
b)İşletmedeki işçi temsilcilerinin, iş sağlığı ve güvenliği alanında işverenle işbirliği yapmaları,
c. İşletmedeki işçi temsilcilerine, iş sağlığını ve güvenliğini sağlamak için yeterli bilgi verilmesi ve ticari sırları açıklamamak şartıyla kendilerini temsil eden kuruluşlarla bu bilgilerin istişare edilmesi;
d) İşletmedeki işçi ve temsilcilerine, iş güvenliği ve işçi sağlığı konusunda yeterli eğitim verilmesi,
e) İşletmedeki işçilerin veya temsilcilerinin ve bulunması durumunda, işletmedeki temsilci kuruluşların ulusal yasa ve uygulamaya uygun olarak, işleri ile ilgili iş sağlığı ve güvenliğinin bütün safhalarında incelemelere katılmasının ve bu konularda işverence onlara danışılmasının sağlanması, bu amaçla karşılıklı anlaşma halinde işletme dışından teknik danışmanlar getirebilmeleri;
f)Bir işçi, hayatı ve sağlığı için ciddi bir tehlike oluşturduğuna ve yakında vaki bulacağına haklı gerekçelerle inandığı herhangi bir durumu, derhal bir üstüne rapor eder; ve işveren bu durumun giderilmesi için gerekli önlemi alıncaya kadar yaşam ve sağlık için ciddi tehlike oluşturmaya devam eden çalışma alanına işçilerin dönmesini isteyemez.
Madde 20
İşletmedeki işçiler ve veya temsilcileri ile yönetim arasındaki işbirliği, bu Sözleşmenin 16 -19 maddeleri uyarınca alınacak örgütsel ve diğer önlemlerin asli unsuru olacaktır.
Madde 21
İş güvenliği ve sağlığına ilişkin önlemler, işçilere herhangi bir mali yük getirmeyecektir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
Kurumun, en üst yönetimi tarafından onanmış bir İSG politikası olacaktır.
Burada İSG performansının devamlı iyileştirilmesine söz verileceği gibi kurumun genel işçi sağlığı ve güvenliği hedefleri de net bir şekilde ifade edilecektir.
Bu politika:
a) Kurumun İSG risklerinin nitelik ve boyutuna uygun olacaktır.
b) Sürekli iyileştirme sözü içerecektir.
c) Mevcut İSG yasalarına ve şirketin uyacağını taahhüt ettiği kurallara uyum sözü verecektir.
d) Yazılı, uygulanır ve sürdürülür olacaktır.
e) Bireysel İSG yükümlülüklerini bilebilmeleri için tüm çalışanlara iletilecektir.
f) İlgilenen gruplara verilebilir olacaktır
g) Belirli aralıklarla gözden geçirilerek kuruma uygunluğu ve geçerliliği korunacaktır.
Amaç :
İSG politikası kuruluş için genel yönlendirme yapar ve işlem prensiplerini belirler.
İSG sorumluluğu için İSG hedeflerini ve kuruluş çapında gerekli performansı belirler.
Bir kuruluşun, özellikle üst yönetimin iyi bir İSG yönetimine olan resmi taahhüdünü gösterir.
Belgelendirilmiş bir İSG politikası beyanı üretilmeli ve kuruluşun üst yönetimi tarafından onaylanmalıdır.
İSG politikası kuruluşun genel iş politikaları ve diğer yönetim disiplinlerine ilişkin politikaları ile uyumlu olmalıdır.
Tipik Girdiler
Yönetim İSG politikalarını belirlerken aşağıdaki hususları dikkate almalıdır:
Bir bütün olarak kuruluşun işine ilişkin politika ve hedefler,
Kuruluşun İSG tehlikeleri,
Yasal ve diğer şartlar,
Kuruluşun geçmişteki ve şu andaki İSG performansı,
Diğer ilgili tarafların ihtiyaçları,
Sürekli iyileleştirme için fırsatlar ve ihtiyaçlar,
Gerekli kaynaklar,
Çalışanların katkıları,
Yüklenicilerin ve diğer dış personelin katkıları.
Süreç
Kuruluşun üst yönetimi aşağıdaki noktaları dikkate alarak bir İSG politikası hazırlamalı ve onaylamalıdır. İSG politikasının üst yönetim tarafından bildirilmesi ve teşvik edilmesi önemlidir.
Etkin olarak düzenlenmiş ve bildirilmiş bir İSG politikası aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır:
1) İSG politikası kuruluşun İSG risklerinin yapısı ve büyüklüğü ile uyumlu olmalıdır;
Başarılı Yönetim sisteminin merkezinde tehlike belirleme, risk değerlendirme ve risk kontrolü bulunur. Bu husus kuruluşun İSG politikasına yansıtılmalıdır.
İSG politikası kuruluşun gelecekteki vizyonuyla tutarlı olmalıdır. İSG politikası gerçekçi olmalı, kuruluşun karşı karşıya olduğu riskleri olduğundan büyük veya küçük göstermemelidir.
2) İSG politikası sürekli iyileştirme taahhüdünü içermelidir;
Kuruluşlar üzerindeki sosyal baskılar kuruluşları işyerindeki hastalık, kaza ve olay risklerini azaltmaya zorlamaktadır. Kuruluş yasal sorumluluklarını yerine getirmenin yanı sıra değişen iş ve yasa ihtiyaçlarını karşılamak üzere İSG performansını ve İSG yönetim sistemini etkin ve verimli bir şekilde iyileştirmeyi hedef almalıdır.
İSG politika beyanı işlem için geniş alanları içine alsa bile, planlanan performans iyileştirmeleri İSG hedefleri cinsinden ifade edilmeli İSG yönetim programı vasıtasıyla yönetilmelidir.
3) İSG politikası en azından mevcut geçerli İSG mevzuatına ve kuruluşun tabi olduğu diğer şartlara uyum taahhüdünü içermelidir;
Kuruluşlar ilgili İSG mevzuatına ve diğer İSG şartlarına uymak zorundadır. İSG politikasındaki taahhüt kuruluşun bu mevzuata ve diğer şartlara uyum sağlama görevinin olduğunu ve bu görevi yerine getirme niyetini açıkça teyit etmek anlamına gelir, mümkünse bunlardan daha iyi şartları gerçekleştirme niyetini ifade eder.
“Diğer şartlar” şirket veya grup politikaları, kuruluşun kendi iç standartları veya şartnameleri veya kuruluşun tabi olduğu uygulama kuralları anlamına gelebilir.
4) İSG politikası doküman haline getirilmeli, uygulanmalı ve sürdürülmelidir;
Planlama ve hazırlanma başarılı uygulamanın anahtarlarıdır. Çoğunlukla İSG politika beyanları ve İSG hedefleri gerçekçi değildir, çünkü bunları sağlamak için ayrılan kaynaklar yetersizdir veya uygun değildir. Genel bir beyan vermeden önce kuruluş gerekli bütün finansmanın, becerinin ve kaynakların mevcut olduğunu ve bu çerçevede İSG hedeflerine gerçekçi olarak ulaşılabileceğini kontrol etmelidir.
İSG politikasının etkili olabilmesi için bu politika doküman haline getirilmeli, yeterliliğinin sürekli olarak sağlanması için periyodik olarak gözden geçirilmeli ve gerektiğinde değiştirilmeli veya revize edilmelidir.
5) İSG politikası çalışanların kendi İSG sorumluluklarının bilincinde olmasını sağlamak üzere bütün çalışanlara bildirilmelidir;
İSG’nin başarılı olması için çalışanların katılımı ve desteği şarttır.
Çalışanlar, İSG yönetiminin kendi iş ortamlarının kalitesine olan etkileri konusunda bilinçlendirilmeli ve İSG yönetimine aktif katılım için teşvik edilmelidir.
Çalışanlar (yönetim seviyesi dahil her seviyede) kendi sorumluluklarını anlamazlarsa ve gerekli yapacak ehliyet seviyesinde değillerse İSG yönetimine etkin katkıda bulunamazlar.
Bunun için kuruluş İSG politikalarını ve İSG hedeflerini bütün çalışanlarına açıkça bildirmeli, böylece onlara kendi İSG performanslarını ölçebilecekleri bir çerçeve vermelidir.
Bir çok ülkede kuruluşların İSG yönetim sistemlerinde çalışanlara danışılmasını ve katılımlarının sağlanmasını gerektiren kurallar bulunmaktadır.
6) İSG politikası tarafların kullanımına açık olmalıdır;
Kuruluşun İSG performansıyla ilgili olan veya bundan etkilenen kişi veya gruplar (iç veya dış) İSG politika beyanıyla özellikle ilgilenirler. Bunun için İSG politikasının bunlara iletilmesi için bir süreç olmalıdır. Bu süreç ilgili tarafların talebi halinde İSG politikasının onlara verilmesini sağlamalıdır, fakat istenmeden kopya gönderilmesini sağlamak zorunda olmamalıdır.
İSG politikası, kuruluş için ilgili ve uygun durumda kalmasını sağlamak üzere periyodik olarak gözden geçirilmelidir.
Değişiklik kaçınılmazdır; kanunlar gelişmekte ve sosyal beklentiler yükselmektedir. Bundan dolayı kuruluşun İSG politikası ve yönetim sistemi düzenli olarak gözden geçirilerek uygun ve etkili durumda kalmaları sağlanmalıdır.Eğer değişiklik yapılırsa mümkün olan en kısa zamanda bildirilmelidir.
e) Tipik çıktı
Tipik bir çıktı bütün kuruluşa bildirilen kapsamlı ve anlaşılır bir İSG politikasıdır.